وبلاگ

بیماری‌های قلبی- عروقی یکی از بیماری‌های مزمن غالب در بیشتر نقاط جهان است و در آمریکا، اصلی‌ترین علت مرگ در زنان می‌باشد. اهمیت و ضرورت پیشگیری از بروز این بیماری‌ها به ‌منظور حفظ و گسترش سلامتی، توجه بسیاری از پژوهشگران را به روش‌های پیشگیری از بروز آسیب‌های قلبی- عروقی معطوف داشته ‌است. یکی از علل اصلی حمله‌های قلبی تغییر و عدم‌ تعادل سیستم هموستاز است که می‌تواند منجر ‌به ترومبوز و حمله‌های قلبی شود (2).

 

فیبرینولیز و انعقاد دو جزء اصلی فرایند هموستاز هستند. عوامل بسیاری از‌ جمله سن، جنس، یائسگی، ورزش و حتی رژیم غذایی بر اجزای این سیستم تاثیر دارند. شانس خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌- ‌عروقی با یائسگی در زنان افزایش می‌یابد. کم‌تحرکی و افزایش سن نیز تاثیرات نامناسبی برسیستم هموستاز دارند. زنان‌ یائسه دارای سطح فیبرینوژن بالاتر و قدرت فیبرینولیزی پایین‌تری نسبت به زنان غیر یائسه هستند (2). فیبرینوژن پروتئینی محلول در پلاسماست که تحت اثر ترومبین به فیبرین تبدیل شده و مبنای لخته‌شدن خون می‌باشد (10).

 

افزایش فیبرینوژن با ایجاد التهاب و لخته‌زایی همراه‌ است که به ‌عنوان شاخص التهابی و عامل خطرزای مستقل پیشگویی ‌کننده مرگ در افراد مبتلا به بیماری شریان محیطی، مورد توجه می‌باشد. میزان بیوسنتز و باز‌گردش فیبرینوژن پلاسمایی شاخص پیام‌دهی متابولیکی در فرایند پیری و بروز بیماری‌های مختلف شناخته شده‌ است. در افراد سالم سطوح پلاسمایی فیبرینوژن در هر دهه ‌سنی افزایش می‌یابد که می‌تواند توضیحی برای افزایش خطر قلبی‌-‌ عروقی مشاهده شده در افراد مسن باشد. فیبرینوژن به‌عنوان یک سوبسترای مستقیم لخته، با ایجاد پل‌های اتصالی بین پلاکت‌ها و افزایش ویسکوزیته می‌تواند خطر لخته‌زایی را افزایش‌ دهد. با افزایش سطوح فیبرینوزن و بیماری آتروسکلروز پیشرفته، حتی رفتارهای عادی مانند نشستن و برخاستن سریع ممکن است عامل تحریکی برای بروز وقایع قلبی باشد و تجمع پلاکتی به ‌عنوان نتیجه‌ای از پاسخ ‌دهی مکانیزم‌های هموستاتیکی جبرانی به کاهش اولیه حجم خون مرکزی و حجم ضربه‌ای قلب ناشی ‌از چنین وضعیت بدنی، رخ می‌‌دهد (11).

 

سطوح فیبرینوژن پلاسمایی ارتباط مثبتی با شاخص توده بدن در هر دو‌ جنس دارد (11). کاهش وزن حاصل از اجرای تمرینات‌ ورزشی، عامل مهم‌تری برای کاهش غلظت‌های شاخص‌های التهابی نسبت‌ به توسعه آمادگی‌ جسمانی است (10). علاوه ‌بر این، تغییرات برخی فاکتورهای انعقادی نظیر زمان نسبی ترومبوپلاستین (PTT)، زمان پروترومبین (PT) به‌دنبال استرس گرمایی و فعالیت ‌بدنی گزارش شده‌ است (12).

 

زمان پروترومبین (PT) مسیر خارجی انعقاد را بررسی و حدود طبیعی آن 11تا 14 ثانیه است و طولانی ‌شدن آن در اثر کاهش یا عدم فعالیت برخی فاکتور‌های انعقادی به وجود می‌آید و  زمان نسبی ترمبوپلاستین PTT)) مسیر داخلی انعقاد را بررسی و زمان طبیعی آن حدود 25 تا 35 ثانیه ‌است. کمبود بسیاری از عوامل انعقاد خون موجب افزایش  PTTمی‌شود و کاهش آن به هر دلیل احتمالا موجب افزایش خطر انعقاد نابجای خون می‌شود (13).

 

متخصصان و پژوهشگران علوم ورزشی، بهداشت و تندرستی بر این ‌باورند که تغییر و ایجاد شیوه زندگی سالم و برخورداری از زندگی فعال و پرتحرک که به ‌طور ویژه با تمرینات ‌ورزشی و فعالیتهای‌ بدنی منظم، مداوم و مناسب همراه باشد، بهترین راه پیشگیری اولیه و ثانویه اکثر بیماری‌های مزمن، بویژه بیماری عروق‌کرونر و فرآیند زمینه‌ساز آن (آترواسکلروز) است (14). با وجود ارزش‌های شناخته شده تمرینات ورزشی، جامعه ما از نظر انجام فعالیت جسمانی و تحرک بدنی وضعیت چندان مطلوبی ندارد (15) و متاسفانه کم‌تحرکی در بین زنان سالمند شایع است (2). تصور عامه بر این است که تمرینات ورزشی در آب حداقل از بعد پیشگیری از آسیب‌های مفصلی برای افراد سالمند مناسب‌تر است. از طرفی تمرینات ورزشی در آب مکانیسم‌های التهابی متفاوتی را نسبت به تمرینات در خشکی ایجاد می‌کند (16).

 

با توجه به افزایش خطر بیماری‌های قلبی- عروقی در پس یائسگی به دلیل کم شدن میزان هورمون‌های جنسی زنانه که نقش پیشگیری از بیماری‌های قلبی- عروقی دارند، یافتن راهبردهای غیردارویی مانند فعالیت ورزشی می‌تواند جهت کاهش عوامل خطرزای قلبی- عروقی مفید باشد (17). از طرف‌ دیگر، امروزه استفاده از مکمل‌ها و غذاهای گیاهی در درمان بیماری‌ها و اختلالات متابولیکی در بین عموم گسترش یافته‌ است. مصرف مواد غذایی حاوی فلاونوئیدها باعث کاهش میزان مرگ‌ومیر ناشی ‌از بیماری‌های قلبی‌- ‌عروقی شده است. مواد غذایی که فلاونوئید بیشتری دارند شامل: چای، توت‌ها، سیب‌ها و پیاز‌ها هستند (18). چای به‌ویژه چای سبز، منبع اصلی فلاونوئیدها در رژیم غذایی کشورهایی چون ژاپن، هلند و یک منبع جزئی از فلاونوئیدها در رژیم غذایی ایالات ‌متحده ‌است (19).

 

عصاره چای سبز حاوی پلی‌فنل‌های کاتچین، اپی‌کاتچین، اپی‌گالوکاتچین، گالوکاتچین، گالوکاتچین‌گالات، اپی‌گالوکاتچین‌گالات، کافئین و ویتامین E,Cو K می‌باشد. چای سبز به‌ عنوان یک ماده ضدالتهابی، آنتی‌اکسیداتیو، آنتی‌موتاژنیک و ضدسرطان معرفی شده ‌است.چای سبز موجب کاهش کلسترول بدخون(LDL)، تری‌گلیسرید و فیبرینوژن می‌شود که به این وسیله قادر است از بروز آترواسکلروز پیشگیری کند. چای سبز خون را رقیق و از لخته‌شدن خون جلوگیری می‌کند با مصرف گوشت و روغن‌های غیراشباع گیاهی مثل روغن ذرت و سویا ترکیباتی در بدن ایجاد می‌شود که منجر ‌به ایجاد پلاک‌های خونی می‌شود، در‌حالی‌که با مصرف چای سبز می‌توان از ایجاد لخته‌های خونی جلوگیری کرد. فلاونوئید موجود در چای سبز به اندازه آسپرین از تجمع پلاکت‌های خونی جلوگیری می‌کند که این امر گردش خون را بهبود می‌بخشد (9).

 

مرادی و همکاران (1393) در پژوهشی به بررسی تاثیر هشت هفته تمرین مقاومتی و مکمل چای سبز بر روی 30 مرد 18-27 ساله و دارای نمایه توده بدنی بین  kg/m225-30 پرداختند. نتایج کاهش معناداری را در مقادیر فیبرینوژن در گروه مکمل نسبت به پیش‌آزمون نشان ‌داد. درصدچربی ‌بدن در هر دو گروه مکمل و تمرین نسبت به پیش‌آزمون کاهش معناداری پیدا کرد. در پس‌آزمون تفاوت معناداری در درصدچربی و فیبرینوژن در گروه مکمل نسبت به گروه تمرین‌ مقاومتی مشاهده ‌شد. اختلاف معناداری در WHR، BMI در بین‌گروه‌‌ها مشاهده ‌نشد(20).

 

دهقان و همکاران (1392) در پژوهشی به ‌بررسی تاثیر هشت هفته تمرین هوازی موزون بر روی 23‌زن سالم غیرفعال 60-85 سال پرداختند. نتایج کاهش معنا‌داری را در سطح فیبرینوژن پس‌ از هشت هفته تمرین هوازی نشان ‌داد(21).

 

چِن و همکاران (2013) نیز در پژوهشی به ‌مقایسه سه دوز ‌مصرفی(gr/kg.d 1و 5/0، 25/0) از EGC (تهیه‌شده از چای سبز) بر روی موشها پرداختند و این نتیجه حاصل ‌شد که در هر سه دوز ‌مصرفی مکمل، PTT طولانی‌تر شد. هرچند این مکمل اثر برجسته‌ای روی میزان PT و فیبرینوژن نداشت و نشان داده ‌شد که فعالیت ضد‌انعقادی و ضد‌پلاکتی EGC وابسته به روش دوز‌ مصرفی است (22).

 

در سالهای اخیر استفاده از ورزش برای درمان یا پیشگیری از افزایش فیبرینوژن و تعداد پلاکت خون مورد توجه بسیاری از پژوهشگران بوده‌ است. در تحقیقات قبلی نتایج ضد و نقیضی در ارتباط با تاثیر تمرین و یا مکمل‌دهی چای سبز بر عوامل‌انعقادی بدست آمده ‌است. طبق یافته‌های محقق پژوهشی که تأثیر تمرین هوازی در‌آب و مصرف مکمل چای سبز را همراه‌ با ‌هم  بر تغییرات سیستم‌ انعقادی بررسی‌کند یافت نشده است. همچنین از بین انواع ورزش‌ها تاثیر ورزش‌های ‌آبی بر  عوامل‌ انعقادی بررسی نشده است. بنابراین ما دراین تحقیق بر‌آن شدیم تا تاثیر چای‌سبز و فعالیت هوازی درآب را همراه با هم بر سطح برخی فاکتورهای انعقادی خون که یکی از عوامل اصلی و خطر‌ساز بیماری‌های قلبی- عروقی هستند را با تحقیق بر روی زنان‌ یائسه انجام‌ دهیم.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ضرورت و اهمیت پژوهش

 

بیماری‌های قلبی- عروقی یکی از امراض مزمن غالب در بیشتر نقاط جهان است. این  بیماری، از علل عمده مرگ و ناتوانی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه همچون ایران است، به‌ گونه‌ای که حدود 40درصد مرگ‌ها ناشی از این عارضه است و تخمین زده می‌شود که تا سال 2020 میلادی، بیماری‌های عروق کرونری و به‌ ویژه آترواسکلروز در سراسر جهان، سرآمد بیماری‌ها خواهد ‌بود. شیوع بیماری‌های عروق کرونری که در مقایسه با سایر بیماری‌ها بیشترین میزان ناتوانی و بار اقتصادی را باعث می‌شود، در ایران رو به افزایش است (14).

در جامعه‌ی ما اغلب زنان به دلایل گوناگون فعالیت ورزشی منظمی ندارند و از فواید ورزش بر سازوکار بدن آگاه نیستند. از طرفی، افزایش زندگی شهرنشینی و ماشینی، افراد را به سمت عدم فعالیت فیزیکی و نیز کم‌تحرکی سوق می‌دهد. پدیده‌ی یائسگی و افزایش سن، با کاهش فعالیت‌ بدنی والگوی زندگی کم‌تحرک همراه ‌است که این مساله در زنان ساکن در مناطق شهری مشهود‌‌تر است (23). طبق نظر کارشناسان علوم ورزشی و تایید پزشکان متخصص، فعالیت ‌بدنی می‌تواند کارایی قلب و عروق را افزایش دهد (24). یکی از چالش‌های پیش روی تنظیم برنامه‌های تمرینی جهت بهبود تحرک افراد سالمند، ایجاد محیط امن و کم خطر و در عین حال تاثیرگذار است (25). سالمندان به دلیل آتروفی عضلانی و زوال سیستم اسکلتی، قادر به انجام تمرینات جسمانی معمول نمی‌باشند و در این صورت، احتمال آسیب دیدگی آنها وجود دارد، اما ورزش در آب گزینه‌ای مناسب برای دور ماندن از شرایط آسیب‌زا می‌باشد (26). در تحقیقات گذشته، تمرینات ورزشی در خشکی انجام شده اما به دلیل مشکلات زنان یائسه در اجرای تمرینات ورزشی در خشکی، اغلب افراد به دنبال تمرینات ورزشی در آب هستند زیرا در آب به دلیل کم شدن تحمل وزن احتمالا پاسخ‌های التهابی کمتر است (17). از طرف دیگر، اخیرا استفاده از مکمل‌ها، غذاها و داروهای گیاهی در درمان بیماری‌ها و اختلالات متابولیکی در بین عموم گسترش یافته است (20).

 

مصرف گیاهان دارویی در طب سنتی جایگاه خاصی داشته و از سال‌ها قبل برای درمان بسیاری از بیماری‌ها، مصرف اشکال متفاوتی از گیاهان دارویی مختلف کاربرد داشته ‌است. با توجه به هزینه‌های بالا و عوارض جانبی داروها و همچنین منع مصرف در بعضی بیماران، توجه به درمان از طریق داروهای گیاهی مورد توجه قرار گرفته ‌است (27). اگرچه تجویز داروهای صناعی همراه با تغییر شیوه زندگی برای بعضی بیماران می‌تواند موثر باشد، اما این دارو‌ها در بسیاری از موارد، علاوه بر اثر بخشی کم، دارای عوارض نامطلوب قابل توجه‌ای می‌باشند، از این رو در بسیاری از کشور‌ها تحقیقاتی مبنی بر استفاده از دارو‌های گیاهی از قبیل چای ‌سبز به ‌عنوان جایگزین داروهای صناعی صورت گرفته ‌است. چای ‌سبز به صورت گسترده و در مقادیر بالا برای قرن‌ها در بسیاری از جوامع آسیایی بویژه چین و ژاپن به‌ عنوان یک ماده مقوی و سلامت بخش مورد استفاده قرار می‌گرفته‌ است. بررسی‌های اپیدمیولوژی انجام شده بیانگر این‌ است که مصرف چای‌ سبز به‌ عنوان یک ماده غذایی اساسی، بیماری‌های قلبی‌-‌ عروقی ناشی‌ از چاقی و مرگ‌ و ‌میر ناشی ‌از آن را به ‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد (28). با انجام این تحقیق افراد بیشتری از خواص‌دارویی این گیاه و تاثیرات آن در پیشگیری از ابتلا به بیماری عروق‌کرونری آگاه می‌شوند.

 

در سال‌های اخیر از ورزش در آب استفاده‌های زیادی جهت ارتقاء سطح آمادگی جسمانی و بازتوانی افراد سالمند شده است، اما علی‌رغم فواید بالقوه آب در ایجاد شادابی و نشاط و آرامش روانی، مطالعات اندکی به اثر ورزش در آب بر ریسک فاکتورهای قلبی- عروقی زنان سالمند پرداخته‌اند. همچنین طبق یافته‌های محقق تاکنون تحقیقی درمورد تاثیر همزمان فعالیت هوازی درآب همراه با مصرف چای‌ سبز بر روی عوامل انعقادی خون زنان یائسه صورت نگرفته است. لذا باتوجه به اهمیت تاثیر تمرینهای ورزشی بر عملکرد سیستم قلبی- عروقی و مخصوصا افزایش خطر این نوع بیماری‌ها در زنان پس‌ از یائسگی، ضرورت دارد دراین زمینه تحقیقات گسترده انجام شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اهداف پژوهش

 

هدف کلی

 

تاثیرهشت هفته تمرین هوازی درآب با و بدون مصرف چای سبز بر برخی عوامل انعقادی خون در زنان‌ یائسه غیرفعال

 

اهداف ویژه

 

مقایسه تاثیر هشت هفته تمرین هوازی در آب ، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر BMI زنان یائسه غیر فعال.

 

مقایسه تاثیر هشت هفته تمرین هوازی در آب ، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر WHR زنان یائسه غیر فعال.

 

 

مقایسه تاثیر هشت هفته تمرین هوازی در آب ، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر درصد چربی زنان یائسه غیر فعال.

 

مقایسه تاثیر هشت هفته تمرین هوازی در آب ، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر توان هوازی زنان یائسه غیر فعال.

 

مقایسه تاثیر هشت هفته تمرین هوازی در آب ، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر فیبرینوژن زنان یائسه غیر فعال.

 

مقایسه تاثیر هشت هفته تمرین هوازی در آب ، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر تعدادپلاکت زنان یائسه غیر فعال.

 

مقایسه تاثیر هشت هفته تمرین هوازی در آب ، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر PT زنان یائسه غیر فعال.

 

مقایسه تاثیر هشت هفته تمرین هوازی در آب ، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر PTT زنان یائسه غیر فعال.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فرضیه­های پژوهش

 

1. بین تاثیر سه نوع مداخله تمرین هوازی در آب، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر BMI  زنان یائسه غیر فعال تفاوت وجود دارد.

 

1. بین تاثیر سه نوع مداخله تمرین هوازی در آب، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر WHR زنان یائسه غیر فعال تفاوت وجود دارد.

 

1. بین تاثیر سه نوع مداخله تمرین هوازی در آب، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر درصدچربی زنان یائسه غیر فعال تفاوت وجود دارد.

 

1. بین تاثیر سه نوع مداخله تمرین هوازی در آب، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر توان هوازی زنان یائسه غیر فعال تفاوت وجود دارد.

 

1. بین تاثیر سه نوع مداخله تمرین هوازی در آب، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر فیبرینوژن زنان یائسه غیر فعال تفاوت وجود دارد.

 

1. بین تاثیر سه نوع مداخله تمرین هوازی در آب، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر تعدا پلاکت زنان یائسه غیر فعال تفاوت وجود دارد.

 

1. بین تاثیر سه نوع مداخله تمرین هوازی در آب، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر PT زنان یائسه غیر فعال تفاوت وجود دارد.

 

1. بین تاثیر سه نوع مداخله تمرین هوازی در آب، تمرین هوازی در آب + مصرف چای سبز و مصرف چای سبز بر PTT زنان یائسه غیر فعال تفاوت وجود دارد.

 

 

 

 

 

 

 Cardiovascular disease

 

C-reactive protein

 

Camellia Sinensis

 

Green Tea Poly Phenols

 

Partial Thromboplastin Time

 

Prothrombin Time

 

Catechin

 

Epicatechin

 

Epigallocatechin

 

Gallocatechin

 

 Gallocatchingallate

 

 Epigallocatechingallate

 

Caffeine